Akıllı telefonlar geliştikçe şarj suratı da kameralar üzere satın almayı etkileyen en kıymetli faktörlerden biri haline geldi. Süratli şarj aletleri sanki batarya ömrünü kısaltıyor mu? iPhone ve Android aygıtlarda yüksek amperli şarj aletleri telefona ziyan veriyor mu? Batarya teknolojisi değişmese de şarj suratında kıymetli artışlara şahit olduk. Pekala bu şarj teknolojilerinin telefon ömrüne tesiri ne? Bu soruları cevaplamaya çalışacağız.
Akıllı telefon kullanıcıları üzerinde yapılan araştırmalar pil ömrünün tercihe tesirinin kameradan bile daha evvel geldiğini ortaya koyuyor.
Akıllı telefon kullanıcılarının en büyük problemlerinden biri olan batarya konusu ne yazık ki hala tam bir tahlile kavuşamadı. Üreticiler; süratli şarj, güç tasarruf modu ve daha yeterli güç tüketimi için çeşitli tahliller sunsa da bataryalar telefonların en zayıf noktası olarak kalmaya devam ediyor.
Xiaomi, Apple ve Samsung üzere dalın öncüleri tarafındna kullanılan süratli şarj özelliği ziyanlı mı? Süratli şarj adaptörü kullanmak telefona ziyan verir mi? Bataryalar makul bir kullanım sonrası neden yavaş şarj oluyor?
İlk olarak şunu belirtmekte yarar var: Süratli şarj özelliği bataryaya ziyan vermiyor
Konu hakkında araştırma yapan uzmanlar, “hızlı şarj batarya ömrünü kısaltır mı?” sorusuna, “Bataryanın veya şarj aletinin elektronik aksamında herhangi bir sorun olmadığı sürece, yüksek amperli şarj aleti kullanmanın telefona ya da bataryaya herhangi bir zararı olmaz.” halinde cevap veriyor.
Birçok telefonun kutusunda çıkan klâsik şarj aletleri, 5 ya da 10W elektrik transfer gücüne sahip. Üst düzey telefonlarda ise bu bedellerin çok çok üstüne çıkılabiliyor. O denli ki Oppo’nun 65W dayanaklı Reno Ace modeli yarım saatte 0’dan yüzde 100’e şarj olabiliyor.
Yeni jenerasyon amiral gemisi telefonlarda ise 120W süratli şarj ile birlikte, 4000 mAh kapasiteli bataryayı 13 dakika içerisinde şarj edebilecek teknolojiler bizleri bekliyor. Ütopik gelebilecek bu sayılar, pil idaresi âlâ yapıldığı takdirde rastgele bir sorun teşkil etmiyor. Bunun için bataryaların çalışma prensibini uygun anlamak gerek.
Akıllı telefon bataryalarının çalışma prensibini anlamak kıymetli.
Bataryalar iki fazda çalışır. Birinci basamakta neredeyse bitmek üzere olan yahut büsbütün bitmiş olan bataryaya epey süratli bir biçimde voltaj yüklemesi yapılır. Bu süreç birinci 10, 15 yahut 30 dakika içerisinde gerçekleşir ve bu mühlet zarfında batarya, %50 ila %70 ortasında bir şarj yüzdesine ulaşır. Bunun yegane sebebi, birinci fazdaki süratli şarjın uzun vadede pil sıhhati üzerindeki olumsuz tesirini absorbe edebilmektir.
Üreticiler de bu noktada makul bir müddette süratli şarj sürecinin gerçekleştiğini belirtir. Örneğin Apple, iPhone 13’ün süratli şarj aletiyle birlikte sırf 30 dakikada %50 süratli şarj olabildiğini belirtiyor.
Akıllı telefonunum yavaş şarj oluyor. Pekala neden saatlerce telefonun şarj olmasını beklemeliyim?
Akıllı telefonunuzda %70 şarj seviyesine ulaştıktan sonra şarj olma suratında bir yavaşlama yaşıyor musunuz? İşte bu şarj olma sürecinin ikinci fazını oluşturuyor. Tam şarja %20 ya da %30 oranında bir ölçü kaldığında, şarj suratında besbelli bir düşüş yaşanır. Bu noktada telefonun yavaş şarj olması, pil idare sistemi tarafından batarya sıhhatinin korunması için yapılan bir müdahaledir ve dikkatli bir biçimde yönetilmesi gereken süreç.
Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; pili bir süngermiş üzere hayal edelim. Kuru bir süngere birinci kere su döküldüğünde, su süratle emilir. Bunu, pil için süratli şarj basamağı olarak düşünebiliriz. Islak süngere birebir oranda su dökülmeye devam edilirse, suya doymuş olan sünger daha fazla su ememeyecek ve yüzeyinde kabarcık oluşturacak. Batarya da tıpkı süngerde olduğu üzere yükleyemediği voltaj sebebiyle ziyan görebilir.
Akıllı telefonu gece şarjda bırakmak ziyanlı mı?
Batarya boyutu arttıkça, pil ömrünü uzatmak için de ek tedbirler alınabilir. Örneğin bir pili şarj ederken voltaj artar ve bilhassa de tam şarja %20 üzere bir yüzde kalırken, batarya tansiyona maruz kalır. Elektrikli araba üreticileri, bu gerilimi önlemek için pilleri yalnızca %80 oranında şarj eder. Böylece daha fazla pil kapasitesi nedeniyle yüksek voltajın vermiş olduğu gerilimden kaçınılırken, bataryaların da daha uzun yıllar kullanılması sağlanır.
Ancak bu durum, bataryaları akıllı telefon pillerinden 4000 kat daha büyük olan elektrikli arabalar için mantıklı diyebiliriz. Zira akıllı telefonlarda bu türlü bir kısıtlamaya gerek yok. Akıllı telefonların bataryalarıyla ilgili hakikat bilinen gerçeklerin birincisi telefonu gece boyunca şarjda bırakmanın ziyanlı olduğu tezi. Lakin burada da pil idare sistemi devreye giriyor ve rastgele bir risk faktörüne yer verilmiyor.
Akıllı telefonların pil idare sistemi; yerleşik müdafaa devreleri sayesinde, batarya tam şarj(%100) olduğunda, şarj aletine bağlı dahi olsa elektrik akımını kesecek formda geliştirildi. Hasebiyle geceleri telefonu şarjda bırakmak, rastgele bir sorun teşkil etmiyor.
Bataryayı resetlemek için sonuna kadar kullanmak zorunda değilsiniz.
Bazı durumlarda pil yüzdesinin daha hakikat gösterilmesi için bataryalar kalibre edilebilir. Bunu kısaca bataryanın şarjını %0’a düşürüp daha sonra %100’e şarj etmek halinde özetleyebiliriz. Ancak batarya kalibrasyonu için bu türlü bir gereklilik yok. Bu da büsbütün bir kent efsanesi.
Bir pilin büsbütün boşaltılması vakitle pilin ömrünü kısaltabilecek kimyasal tepkilere neden olabilir. Kaldı ki akıllı telefonlar pil kalibrasyonunu zati kendi içerisinde yapıyor.
Şarj yüzdesi %30’un altına düştüğünde telefonu şarja takmak, bataryanın gerilim altına girmesini engelleyerek, ömrünü uzatacaktır.
Sizin akıllı telefon şarj alışkanlıklarınız nasıl? Yorumlarda buluşalım.
www.gannett-cdn.com